Ισορροπώντας μεταξύ αντικρουόμενων προτεραιοτήτων της φύσης, της οικονομίας και της κοινωνίας: το τοπίο της λίμνης Πλαστήρα

K. Hadjibiros, and A. Efstratiadis, Balancing between nature, economy and society conflicting priorities: the Plastiras lake landscape, International Conference in Landscape Ecology, Brno, 2013, Czech Association for Landscape Ecology (CZ-IALE), 2010.

[Ισορροπώντας μεταξύ αντικρουόμενων προτεραιοτήτων της φύσης, της οικονομίας και της κοινωνίας: το τοπίο της λίμνης Πλαστήρα]

[doc_id=1096]

[Αγγλικά]

Η λίμνη Πλαστήρα, ένας ορεινός ταμιευτήρας στην Κεντρική Ελλάδα, κατασκευάστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1950 για υδροηλεκτρική χρήση. Επιπλέον, κάλυψε μέρος των αρδευτικών αναγκών της Θεσσαλικής πεδιάδας. Ακολουθώντας τις αλλαγές στο κοινωνικό, οικονομικό και φυσικό πλαίσιο, αναπτύχθηκε σημαντική τουριστική δραστηριότητα, καθώς το σκηνικό της λίμνης θεωρείται ελκυστικό για τους επισκέπτες. Το τοπίο κυριαρχείται από την παρουσία του νερού που έλκει τον παρατηρητή σαν ένα σημείο μαγνητικής εστίασης. Η τεχνητή αυτή λίμνη είναι ένα τυπικό περικλειόμενο τοπίο, με υψηλά βουνά σε μικρή απόσταση από το νερό, ως αποτέλεσμα των απότομων κλίσεων των πρανών. Η οικολογική της κατάσταση είναι καλή και το σκηνικό θεωρείται ανώτερο σε σχέση με μια φυσική λίμνη. Ακόμη, η περιοχή έχει επιλεγεί ως ζώνη οικολογικής προστασίας. Ωστόσο, η άρδευση των αγροτικών περιοχών, η παραγωγή ηλεκτρισμού, η παροχή πόσιμου νερού, ο τουρισμός, η βιοποικιλότητα και η ποιότητα του τοπίου είναι μεταξύ τους ανταγωνιστικές χρήσεις νερού. Λόγω της ακανόνιστης απόληψης νερού και της κλιματικής μεταβλητότητας, η επιφάνεια της λίμνης μεταβάλλεται σημαντικά σε ένα εύρος μεταξύ της ελάχιστης στάθμης και της στάθμης υπερχείλισης, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη μιας νεκρής ζώνης γύρω από την ακτογραμμή της λίμνης. Οι μόνιμοι κάτοικοι και οι επισκέπτες πιστεύουν ότι το τοπίο είναι λιγότερο όμορφο όταν η στάθμη του νερού είναι χαμηλά. Η ποιότητα του νερού της λίμνη, η τουριστική δραστηριότητα και το σχετιζόμενο τοπικό εισόδημα ευνοούνται από μια συντηρητική διαχείριση και τη λήψη μέτρων προστασίας. Από την άλλη πλευρά, το περισσότερο νερό για άρδευση αποτελεί υψηλή κοινωνική προτεραιότητα για την πεδιάδα, παρά το μειούμενο οικονομικό κέρδος. Είναι επίσης αντίθετο με τη βέλτιστη ενεργειακή παραγωγή. Η προμήθεια υψηλής ποιότητας πόσιμου νερού στις πόλεις της πεδιάδας έχει αποκτήσει πρόσφατα υψηλή προτεραιότητα για τις αστικές κοινωνίες, και εξαρτάται ισχυρά από την ποιότητα του νερού της λίμνης. Συνεπώς, μια μερική σύγκλιση μεταξύ των οικολογικών, κοινωνικών και οικονομικών αναγκών δείχνει να είναι επείγουσα.