Διερεύνηση λειτουργίας υδροσυστήματος αρχαίου Δίου

Ε Σχοινά, Διερεύνηση λειτουργίας υδροσυστήματος αρχαίου Δίου, MSc thesis, 75 pages, Ιούλιος 2020.

[doc_id=2051]

[Ελληνικά]

Το Δίον, χωροθετημένο στους πρόποδες του Ολύμπου, χαρακτηρίζεται από μία μακραίωνη ιστορία, που ξεκινάει από τα προϊστορικά, και φτάνει μέχρι τα πρωτοχριστιανικά χρόνια. Βίωσε δύο περιόδους μεγάλης ακμής: την πρώτη στα χρόνια του βασιλιά Αρχέλαου (τέλος 5ου αιώνα π.Χ.) και τη δεύτερη όταν έγινε ρωμαϊκή αποικία μετά το 30 μ.Χ. Είναι αυτή, η περίοδος που μελετάται, διότι τότε, το υδροδοτικό σύστημα παρουσιάζεται στην πιο άρτια μορφή του από τα ανασκαφικά δεδομένα, και η ποσότητα του νερού που προσφέρεται για χρήση, φτάνει στα μεγαλύτερα επίπεδα, λόγω της παράλληλης λειτουργίας πολλών λουτρών, κρηνών, σιντριβανιών, αποχωρητηρίων και επαύλεων εύπορων πολιτών. Η ταυτόχρονη λειτουργία όλων αυτών των υδατοβόρων εγκαταστάσεων έγινε εφικτή με την κατασκευή του υδραγωγείου, το οποίο εφοδιάζεται από έναν από τους πολυάριθμους ορμητικούς χειμάρρους που κατεβαίνουν από τον Όλυμπο και ενίοτε δημιουργούν καταστροφές. Η περιοχή διακρίνεται για τα άφθονα υπόγεια ύδατα, που με το φαινόμενο του αρτεσιανισμού, βγαίνουν στην επιφάνεια, κυρίως, στην περιοχή των ιερών. Το κλίμα επηρεάζεται από την εγγύτητα, τόσο του ορεινού όγκου, όσο και της θάλασσας, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται αρκετές εισροές στην υδρολογική λεκάνη. Η χλωρίδα είναι πολύ πλούσια και ενδεικτική περιοχής με πολλά νερά. Το Δίον αποτελείται από την πόλη και την περιοχή των ιερών. Εντός της τειχισμένης πόλης του Δίου υπολογίστηκε ότι κατοικούσαν περίπου 13.000 άνθρωποι, ενώ η χώρα που ανήκε στο Δίον είχε περίπου τα σημερινά όρια του Νομού Πιερίας. Το υδροδοτικό σύστημα ξεκινάει από το υδραγωγείο και την δεξαμενή του, με διαχωρισμένες παροχές προς τις τρεις κατηγορίες χρήσης νερού: δημόσιες κρήνες, λουτρά, επαύλεις. Εν συνεχεία, διαχέεται μέσα στην πόλη, η οποία είναι χτισμένη σύμφωνα με τις Ιπποδάμειες αρχές, με αγωγούς υπό πίεση, κυρίως μολύβδινους, που διακλαδίζονται υποβοηθούμενοι από ενδιάμεσες δεξαμενές και πύργους νερού. Το αποχετευτικό σύστημα είναι παντορροϊκό, εκμεταλλεύεται το γκρίζο νερό των λουτρών για τον καθαρισμό των αποχωρητηρίων και των αγωγών αποχέτευσης, το οποίο καταλήγει μέσω μιας τάφρου στον ποταμό Βαφύρα. Έχουν ανασκαφεί συνολικά 11 λουτρά, αριθμός που αποτελεί το μεγαλύτερο πλήθος λουτρών σε Ρωμαϊκή Μακεδονική πόλη μετά τη Θεσσαλονίκη. Η κατανάλωση νερού επηρεάζεται από τα πολυάριθμα λουτρά και είναι από 75-103 L/cap/d, παρόμοια με αυτήν της Ρώμης. Τέλος, υπολογίστηκε, με εύλογες παραδοχές, συσχετισμένες με τα πραγματικά στοιχεία και τη βιβλιογραφία, ότι η ποσότητα νερού που λάμβανε η πόλη, φαίνεται να επαρκούσε για τις αυξημένες ανάγκες της, ακόμα και στους ξηρούς καλοκαιρινούς μήνες.

PDF Πλήρες κείμενο (8935 KB)