Μεθοδολογική προσέγγιση για τις όμβριες καμπύλες της Αθήνας

Παρά τις εκτεταμένες έρευνες σε διεθνές επίπεδο για τη συμπεριφορά των ακραίων βροχοπτώσεων, η αβεβαιότητα που υπάρχει στην ποσοτική εκτίμησή τους παραμένει πολύ υψηλή. Μάλιστα, έχει πρόσφατα διατυπωθεί η άποψη ότι παρά την αυξανόμενη μαθηματικοποίηση των υδρολογικών αναλύσεων κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 50 ετών, δεν έχει αυξηθεί η εγκυρότητα των εκτιμήσεων των ακραίων βροχοπτώσεων και κατά συνέπεια δεν έχει βελτιωθεί η δυνατότητά μας να αξιολογήσουμε την ασφάλεια των αντιπλημμυρικών έργων. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια οι έρευνες συγκλίνουν σε μερικά βασικά συμπεράσματα που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την πιθανοτική περιγραφή των μέγιστων εντάσεων βροχής και την κατασκευή των όμβριων καμπυλών. Πρώτον, έχει δειχτεί ότι η μαθηματική έκφραση των όμβριων καμπυλών δεν είναι απαραίτητο να είναι εμπειρική, αλλά μπορεί να προκύψει με συνεπή τρόπο από την πιθανοτική συνάρτηση κατανομής που ισχύει για τις μέγιστες βροχοπτώσεις της περιοχής μελέτης. Δεύτερο, η κατανομή Gumbel που ήταν ως τώρα το επικρατέστερο πιθανοτικό μοντέλο για τις μέγιστες βροχοπτώσεις, φαίνεται να είναι ακατάλληλη και τείνει να αντικατασταθεί από την κατανομή ακραίων τιμών τύπου ΙΙ (ΑΤ2). Τρίτο, η μελέτη μακροχρόνιων ιστορικών δειγμάτων βροχοπτώσεων από όλο τον κόσμο δείχνει μια αξιοσημείωτη ομοιότητα που μπορεί να οδηγήσει σε υιοθέτηση παγκόσμιας τιμής για τουλάχιστον μία παράμετρο της κατανομής ΑΤ2, πράγμα που καθιστά την προσαρμογή της κατανομής πιο αξιόπιστη και το μαθηματικό χειρισμό της ευχερέστερο. Τέταρτο, έχει δειχτεί ότι η χρήση των ημερήσιων μετρήσεων των βροχοπτώσεων από βροχόμετρα, συμπληρωματικά με τις μετρήσεις μικρότερων διαρκειών από βροχογράφους, αυξάνει την αξιοπιστία των εκτιμήσεων, ενώ έχουν προταθεί μέθοδοι για την ταυτόχρονη αξιοποίηση δεδομένων από μετρήσεις διαφορετικής χρονικής ανάλυσης. Με εξειδίκευση αυτών των γενικών συμπερασμάτων για την περιοχή της Αθήνας, μπορούν να κατασκευαστούν όμβριες καμπύλες σχετικά πιο αξιόπιστες, ιδίως για τις μεγάλες περιόδους επαναφοράς. Ειδικότερα, στην Αθήνα υπάρχουν ημερήσιες μετρήσεις βροχής για 143 χρόνια και ωριαίων υψών για 70 χρόνια (σταθμός Αστεροσκοπείου). Η επεξεργασία των μετρήσεων αυτών επιβεβαιώνει σε γενικές γραμμές τα πιο πάνω συμπεράσματα και αποτελεί κατάλληλο υπόβαθρο για την κατασκευή αρκετά αξιόπιστων όμβριων καμπυλών για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας.