Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας
Περίοδος εκτέλεσης: Ιανουάριος 1992–Δεκέμβριος 1993
Προϋπολογισμός: 394 238 400 DRS (περίπου €1 600 000)
Ανάθεση:
Ανάδοχος: Τομέας Υδατικών Πόρων, Υδραυλικών και Θαλάσσιων Έργων
Συνεργαζόμενοι:
Project director: Δ. Κουτσογιάννης
Κύριοι ερευνητές: Μ. Αφτιάς, Δ. Κουτσογιάννης
Πλαίσιο: STRIDE
Το ΥΔΡΟΣΚΟΠΙΟ έχει κύριο στόχο τη δημιουργία σύγχρονης πληροφοριακής υποδομής για τον υδρολογικό κύκλο στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα αποβλέπει στην οργάνωση και συστηματοποίηση της υδρολογικής, υδρογεωλογικής και μετεωρολογικής πληροφορίας με χρήση των δυνατοτήτων που παρέχουν οι σύγχρονες μέθοδοι και τεχνικές της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών. Η τράπεζα δεδομένων δημιουργείται για να συμβάλει στον αξιόπιστο προγραμματισμό, σχεδιασμό και διαχείριση των υδατικών πόρων της χώρας, στην αντιμετώπιση των φαινομένων πλημμύρας και λειψυδρίας, στην εκτίμηση των υδροκλιματικών παραμέτρων και των επιπτώσεών τους στο φυσικό και βιολογικό περιβάλλον, στη διάγνωση κλιματικών αλλαγών, καθώς και στην πρόγνωση και αντιμετώπιση της ρύπανσης της ατμόσφαιρας και των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων. Έμμεσα αλλά ουσιαστικά οφέλη είναι η ανάπτυξη ενιαίου δικτύου συνεργασίας, ανταλλαγής πληροφοριών και συντονισμού των δράσεων των φορέων, των οποίων οι δραστηριότητες σχετίζονται με τις επί μέρους συνιστώσες του υδρολογικού κύκλου (Πανεπιστημίων, Ερευνητικών Κέντρων, Υπουργείων και Υπηρεσιών), καθώς και η αναδιοργάνωση και τυποποίηση της λειτουργίας των υδρομετεωρολογικών δικτύων της χώρας. Το έργο περιλαμβάνει: (α) υλικό εξοπλισμό, και συγκεκριμένα, δίκτυο 13 κύριων κόμβων (RISC Workstations με λειτουργικό σύστημα UNIX) σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, τοπικά δίκτυα από PC σε κάθε κόμβο, ιδιωτικό δίκτυο ευρείας περιοχής υψηλής ταχύτητας με χρήση δρομολογητών (routers) και μισθωμένων γραμμών ΟΤΕ, (β) λογισμικό υποδομής, και συγκεκριμένα, σχεσιακή κατανεμημένη βάση δεδομένων και γραφικό περιβάλλον ανάπτυξης εφαρμογών, και (γ) λογισμικό εφαρμογής, και συγκεκριμένα, κατανεμημένη βάση δεδομένων που εξασφαλίζει αυτονομία του κάθε φορέα στη διαχείριση των δεδομένων του και διαφανή ως προς τη θέση των δεδομένων προσπέλαση, και εφαρμογές για την εισαγωγή, τον έλεγχο και την επεξεργασία των δεδομένων σε γραφικό περιβάλλον λειτουργίας. Επίσης, στο έργο περιλαμβάνεται ο εντοπισμός των διαθέσιμων υδρολογικών, υδρογεωλογικών και μετεωρολογικών δεδομένων που τηρούν οι συμμετέχοντες φορείς, και ο προσδιορισμός του πλήθους, της μορφής και του βαθμού αξιοπιστίας των μετρήσεων. Τέλος, στο έργο περιλαμβάνεται η ανάπτυξη και τυποποίηση μεθοδολογιών για την επεξεργασία της πληροφορίας καθώς και η πιλοτική καταχώρηση ενός τμήματος του συνολικού όγκου των υδρολογικών, υδρογεωλογικών και μετεωρολογικών δεδομένων, με στόχο τον έλεγχο των μεθοδολογιών και συστημάτων.
P. Dimas, G.-K. Sakki, P. Kossieris, I. Tsoukalas, A. Efstratiadis, C. Makropoulos, N. Mamassis, and K. Pipili, Establishing a strategic blueprint for the design and evaluation of flood control infrastructure in extensive watersheds, Water Resources Management, doi:10.1007/s11269-024-04084-4, 2025.
[Καθιέρωση στρατηγικού σχεδίου για τον σχεδιασμό και την αξιολόγηση υποδομών αντιπλημμυρικού ελέγχου σε εκτεταμένες λεκάνες απορροής]
P. Dimas, G.-K. Sakki, P. Kossieris, I. Tsoukalas, A. Efstratiadis, C. Makropoulos, N. Mamassis, and K. Pipili, Outlining a master plan framework for the design and assessment of flood mitigation infrastructures across large-scale watersheds, 12th World Congress on Water Resources and Environment (EWRA 2023) “Managing Water-Energy-Land-Food under Climatic, Environmental and Social Instability”, 75–76, European Water Resources Association, Thessaloniki, 2023.
Στις 16 Σεπτεμβρίου 2020, το Υπουργείο Υποδομών ανέθεσε στον παραχωρησιούχο του Αυτοκινητόδρομου Στερεάς Ελλάδας Ε65 τη μελέτη και κατασκευή συμπληρωματικών εργασιών για την επείγουσα αντιπλημμυρική προστασία περιοχών κατά μήκος της χάραξης του αυτοκινητόδρομου, συμπεριλαμβανομένης της Περιφέρειας Δυτικής Θεσσαλίας (Ελλάδα). Λαμβάνοντας υπόψη τις ζημιές και τις απώλειες που προκάλεσε το ο Μεσογειακός κυκλώνας Ιανός στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας, ο ανάδοχος, με δική του πρωτοβουλία, διακήρυξε την ανάγκη ανάπτυξης ενός Γενικού Στρατηγικού Σχεδίου (Master Plan) για την αντιπλημμυρική προστασία της Δυτικής Θεσσαλίας. Η τελική περιοχή ενδιαφέροντος, που εδώ αναφέρεται ως λεκάνη απορροής της Δυτικής Πηνειού, καταλαμβάνει έκταση περίπου 6400 km2, αποτελώντας έτσι μια υδρολογική, υδραυλική και διαχειριστική μελέτης μεγάλης κλίμακας, που θέτει πολλαπλές εννοιολογικές και υπολογιστικές προκλήσεις. Το συνολικό ζητούμενο του σχεδίου είναι να παρέχει μια σύνθεση ήδη προτεινόμενων και νέων έργων (φράγματα, αναχώματα, τάφροι) και να τα ιεραρχήσει κάτω από ένα πρίσμα πολλαπλού σκοπού. Το μεθοδολογικό πλαίσιο αποτελείται από τρεις άξονες: (i) μια προκαταρκτική αξιολόγηση συγκεκριμένων περιοχών όπου αναμένεται υψηλός κίνδυνος λόγω φαινομένων πλημμύρας, με τη χρήση μιας προσέγγισης πολυκριτηριακής ανάλυσης αποφάσεων που βασίζεται σε ΣΓΠ, (ii) μια ημικατανεμημένη αναπαράσταση των μετασχηματισμών βροχής-απορροής και των διεργασιών διόδευσης της πλημμύρας σε ολόκληρη τη λεκάνη απορροής, και (iii) μια συζευγμένη 1D/2D υδροδυναμική προσομοίωση του ευάλωτου σε πλημμύρες ποτάμιου συστήματος, που περιλαμβάνει επίσης ένα εξαιρετικά πολύπλοκο σύστημα τεχνητών καναλιών. Ο τελικός σχεδιασμός δίνει προτεραιότητα στην ενίσχυση της αντιπλημμυρικής προστασίας στην περιοχή μελέτης μέσω της συνδυασμένης επίδρασης μιας σειράς έργων μεγάλης κλίμακας, δηλαδή αναχώματα, φράγματα πολλαπλών χρήσεων (μόνιμοι ταμιευτήρες) και λεκάνες συγκράτησης ελεγχόμενης πλημμύρας (προσωρινοί ταμιευτήρες). Ο στόχος είναι να σκιαγραφηθεί ένα πλαίσιο για την αντιμετώπιση παρόμοιων μελετών με ολιστικό τρόπο, διατηρώντας παράλληλα ένα υψηλό επίπεδο υπολογιστικής αποτελεσματικότητας και επεξηγηματικότητας.
Πλήρες κείμενο: http://www.itia.ntua.gr/el/getfile/2306/1/documents/EWRA2023-dimas.pdf (232 KB)
Συμπληρωματικό υλικό:
Ν. Μαμάσης, Κ. Πιπιλή, και Δ. Κουτσογιάννης, Υδρολογική Μελέτη Πληµµυρών, Αποτίμηση της οικολογικής κατάστασης του ρ. Πικροδάφνης και προτάσεις αποκατάστασης, ανάδειξης και διαχείρισής του, Ανάδοχος: Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών, Αθήνα, 2013.
Σχετικό έργο: Αποτίμηση της οικολογικής κατάστασης του ρ. Πικροδάφνης και προτάσεις αποκατάστασης, ανάδειξης και διαχείρισής του
Πλήρες κείμενο: http://www.itia.ntua.gr/el/getfile/2085/1/documents/ReportPikrodafniAA1.pdf (4886 KB)
Ομάδα Υδροσκοπίου ΕΜΠ, ΥΔΡΟΣΚΟΠΙΟ, Εγχειρίδιο χρήσης, Λειτουργία Βάσης Δεδομένων, Εφαρμογές Υδρολογίας και Μετεωρολογίας, Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας, Ανάδοχος: Τομέας Υδατικών Πόρων, Υδραυλικών και Θαλάσσιων Έργων – Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, 180 pages, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθήνα, Δεκέμβριος 1994.
Περιγράφεται το λογισμικό που αναπτύχθηκε στα πλαίσια του ερευνητικού έργου ΥΔΡΟΣΚΟΠΙΟ και δίνονται οδηγίες για τη χρήση του. Ειδικότερα αναλύονται: (α) η βάση δεδομένων, (β) το ξεκίνημα των εφαρμογών, (γ) η εφαρμογή του υδρομετεωρολογικού χάρτη, (δ) τα μητρώα διαχειριστικών πληροφοριών, (ε) το σύστημα οπτικοποίησης χρονοσειρών OPSIS, και (στ) οι εξειδικευμένες εφαρμογές που αφορούν στην κατασκευή καμπυλών στάθμης παροχής και παροχής-στερεοπαροχής, στην εξαγωγή χρονοσειρών παροχής και στη συμπλήρωση ελλειπουσών τιμών.
Σχετικό έργο: Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας
Πλήρες κείμενο: http://www.itia.ntua.gr/el/getfile/338/1/documents/er1_1-73.pdf (13830 KB)
Επιτροπή Διαγωνισμού ΕΜΠ για την Επιλογή Εξοπλισμού Υδροσκοπίου, και Ομάδα Εργασίας Επιλογής Εξοπλισμού Υδροσκοπίου, Επιλογή συστημάτων δρομολογητών, Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας, Τεύχος 1/9, 73 pages, Τομέας Υδατικών Πόρων, Υδραυλικών και Θαλάσσιων Έργων – Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθήνα, Ιανουάριος 1993.
Αναλύεται το αντικείμενο, οι γενικές και οι ειδικές απαιτήσεις της προμήθειας δρομολογητών για την κατασκευή του δικτύου ευρείας περιοχής του έργου ΥΔΡΟΣΚΟΠΙΟ. Περιγράφεται η διαδικασία του σχετικού διαγωνισμού προμήθειας και αξιολογούνται οι προσφορές που υποβλήθηκαν.
Σχετικό έργο: Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας
Πλήρες κείμενο: http://www.itia.ntua.gr/el/getfile/323/1/documents/er1_1-9.pdf (8194 KB)
Επιτροπή Διαγωνισμού ΕΜΠ για την Επιλογή Εξοπλισμού Υδροσκοπίου, και Ομάδα Εργασίας Επιλογής Εξοπλισμού Υδροσκοπίου, Επιλογή συστημάτων modems, Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας, Τεύχος 1/10, 51 pages, Τομέας Υδατικών Πόρων, Υδραυλικών και Θαλάσσιων Έργων – Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθήνα, Ιανουάριος 1993.
Αναλύεται το αντικείμενο, οι γενικές και οι ειδικές απαιτήσεις της προμήθειας modems για την κατασκευή του δικτύου ευρείας περιοχής του έργου ΥΔΡΟΣΚΟΠΙΟ. Περιγράφεται η διαδικασία του σχετικού διαγωνισμού προμήθειας και αξιολογούνται οι προσφορές που υποβλήθηκαν.
Σχετικό έργο: Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας
Πλήρες κείμενο: http://www.itia.ntua.gr/el/getfile/322/1/documents/er1_1-10.pdf (5964 KB)
Ι. Ναλμπάντης, Κ. Πιπιλή, και Γ. Τσακαλίας, Διεθνή πρότυπα επεξεργασίας και αρχειοθέτησης δεδομένων παροχής, στάθμης και στερεοπαροχής, Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας, Ανάδοχος: Τομέας Υδατικών Πόρων, Υδραυλικών και Θαλάσσιων Έργων – Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Τεύχος 1/14, 29 pages, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθήνα, Ιούνιος 1993.
Σχετικό έργο: Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας
Πλήρες κείμενο: http://www.itia.ntua.gr/el/getfile/297/1/documents/er1_1-14.pdf (3003 KB)
Κ. Πιπιλή, και Ν. Παπακώστας, Πρόταση για το σχεδιασμό του συστήματος ασφάλειας και χρέωσης, Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας, Τεύχος 1/7, 74 pages, Τομέας Υδατικών Πόρων, Υδραυλικών και Θαλάσσιων Έργων – Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθήνα, Σεπτέμβριος 1992.
Σχετικό έργο: Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας
Πλήρες κείμενο: http://www.itia.ntua.gr/el/getfile/335/1/documents/er1_1-7.pdf (7899 KB)
Ν. Παπακώστας, και Κ. Πιπιλή, Επισκόπηση επίσκεψης στις ΗΠΑ και τον Καναδά: Αντίστοιχα συστήματα, εξοπλισμός, λογισμικό και δίκτυο, Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας, Τεύχος 1/5, 30 pages, Τομέας Υδατικών Πόρων, Υδραυλικών και Θαλάσσιων Έργων – Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθήνα, Σεπτέμβριος 1992.
Σχετικό έργο: Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας
Πλήρες κείμενο: http://www.itia.ntua.gr/el/getfile/330/1/documents/er1_1-5.pdf (2947 KB)
Επιτροπή Διαγωνισμού ΕΜΠ για την Επιλογή Εξοπλισμού Υδροσκοπίου, και Ομάδα Εργασίας Επιλογής Εξοπλισμού Υδροσκοπίου, Επιλογή συστήματος διαχείρισης βάσης δεδομένων, Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας, Τεύχος 1/2, 53 pages, Τομέας Υδατικών Πόρων, Υδραυλικών και Θαλάσσιων Έργων – Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθήνα, Ιούλιος 1992.
Αναλύεται το αντικείμενο, οι γενικές και οι ειδικές απαιτήσεις της προμήθειας συστήματος διαχείρισης βάσης δεδομένων για το έργο ΥΔΡΟΣΚΟΠΙΟ. Περιγράφεται η διαδικασία του σχετικού διαγωνισμού προμήθειας και αξιολογούνται οι προσφορές που υποβλήθηκαν.
Σχετικό έργο: Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας
Πλήρες κείμενο: http://www.itia.ntua.gr/el/getfile/320/1/documents/er1_1-2.pdf (5638 KB)
Επιτροπή Διαγωνισμού ΕΜΠ για την Επιλογή Εξοπλισμού Υδροσκοπίου, και Ομάδα Εργασίας Επιλογής Εξοπλισμού Υδροσκοπίου, Επιλογή βασικών υπολογιστικών συστημάτων, Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας, Τεύχος 1/1, 102 pages, Τομέας Υδατικών Πόρων, Υδραυλικών και Θαλάσσιων Έργων – Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθήνα, Ιούνιος 1992.
Αναλύεται το αντικείμενο, οι γενικές και οι ειδικές απαιτήσεις της προμήθειας υπολογιστικών συστημάτων για το έργο ΥΔΡΟΣΚΟΠΙΟ. Περιγράφονται τα τρία στάδια του σχετικού διαγωνισμού προμήθειας και αξιολογούνται οι προσφορές που υποβλήθηκαν.
Σχετικό έργο: Υδροσκόπιο: Δημιουργία Εθνικής Τράπεζας Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας
Πλήρες κείμενο: http://www.itia.ntua.gr/el/getfile/267/1/documents/er1_1-1.pdf (11265 KB)