Διερεύνηση της ενεργειακής συνιστώσας στη διαχείριση του υδροδοτικού συστήματος της Αθήνας

Τα συστήματα παροχής νερού καταναλώνουν το 2-3% της παγκόσμιας ενεργειακής κατανάλωσης, ενώ το 90-95% αυτής της κατανάλωσης σχετίζεται με την άντληση νερού. Το υδροδοτικό σύστημα της Αθήνας είναι ιδιαίτερα σύνθετο, παρουσιάζει υψηλή ενεργειακή κατανάλωση εξαιτίας της χρήσης των αντλιοστασίων του υδραγωγείου Υλίκης και των γεωτρήσεων και αποτελεί ιδανικό πεδίο εφαρμογής επεμβάσεων βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας. Φορέας διαχείρισης του συστήματος είναι η ΕΥΔΑΠ η οποία λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Η ΕΥΔΑΠ από το 2000 έχει υιοθετήσει ένα σύστημα υποστήριξης αποφάσεων για τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης του υδροδοτικού συστήματος. Πυρήνας του ΣΥΑ είναι το λογισμικό Υδρονομέας, ένα εξελιγμένο μοντέλο προσομοίωσης και βελτιστοποίησης συστημάτων υδατικών πόρων που διαθέτει δυνατότητες ενσωμάτωσης οικονομικών και ενεργειακών κριτηρίων διαχείρισης. Μέχρι σήμερα το λειτουργικό κόστος του συστήματος αποτιμάται σε όρους μέσης ενεργειακής κατανάλωσης σε ετήσια βάση, ενώ το μοναδικό κόστος που ενσωματώνεται είναι το κόστος άντλησης εκφρασμένο σε μονάδες ειδικής ενέργειας (kWh/m3). Με στόχο να προσδιορίσουμε –ποσοτικά και ποιοτικά- την επίδραση της ειδικής ενέργειας στην ενεργοποίηση των αντλιοστασίων και των γεωτρήσεων, διαμορφώσαμε τρία βασικά σενάρια λειτουργίας των υδραγωγείων ώστε να εκφράζουν διαφορετικές συνθήκες αποδοτικότητας του συστήματος. Τα σενάρια αυτά στη συνέχεια βελτιστοποιήθηκαν με τη χρήση του Υδρονομέα και κριτήρια βελτιστοποίησης αποτέλεσαν η πιθανότητα αστοχίας του στόχου ύδρευσης και η ενεργειακή κατανάλωση. Τα αντλιοστάσια Βίλιζα-Νο10, Κρεμμάδα-Κλειδί, Νο3-Φρέαρ Α και Κιούρκα-Μενίδι αποτελούν τις πιο υποσχόμενες περιπτώσεις για την εφαρμογή ενεργειακών επεμβάσεων. Για αύξηση της ειδικής ενέργειας η πιθανότητα ενεργοποίησης μετά από μια αρχική μείωση - ως αντιστάθμισμα στην αύξηση της ενεργειακής κατανάλωσης - σταθεροποιείται. Περαιτέρω μείωση της πιθανότητας δεν είναι εφικτή, γιατί η λειτουργία των αντλιοστασίων είναι απαραίτητη για την κάλυψη της ζήτησης. Η ενεργοποίηση των γεωτρήσεων δεν παρουσιάζει ευαισθησία ως προς την ειδική ενέργεια, καθώς η λειτουργία τους καθορίζεται άμεσα από το τρέχον επιφανειακό απόθεμα του συστήματος. Τέλος, η αποκατάσταση της αμφίδρομης λειτουργίας του ενωτικού υδραγωγείου θα συμβάλει στον περιορισμό των αντλήσεων κατά μήκος του υδραγωγείου Υλίκης, στη μείωση των απωλειών του συστήματος και στην πιο αξιόπιστη λειτουργία του.